Terugblik Noorderpersbijeenkomst maandag 8 mei 2023

Met een panel met landelijke, activistische 😉, regionale, schrijvende en RTV journalisten, jarenlange ervaren en jonge honden en prijswinnende journalisten beloofde het een interessante avond te worden. Voor het eerst in de Newsroom van Forum en dat beviel goed (behalve dat er nog wat aan het geluid gesleuteld moest worden).

Na een korte introductie van Tristan Braakman (ook geen onbekende met het gasdossier) en beelden van de presentatie van het rapport van de Parlementaire enquêtecommissie, ging Tristan in gesprek met Johan de Veer (DvhN), Reinalda Start (NOS) en Goos de Boer (RTV Noord).

Goos, die later in de tijd geen gelegenheid onbenut liet om de aardgasproblemen onder de aandacht te brengen: “Tot halverwege de jaren negentig was het niet een ding, niet iets waar je dagelijks aandacht aan zou moeten besteden. Meer af en toe zoals aan andere onderwerpen.”

Terugkijkend concludeert ook Johan: “We hadden toen best wat meer oog mogen hebben voor de mensen.” Reinalda: “Landelijk werd eigenlijk eerst gekeken naar de economische effecten van de gaswinning. Ook andere effecten, maar niet het effect op de mensen.”

De media gebruikte zelf ook verkleinwoorden. “We spraken over een lichte beving, want echte aardbevingen die gebeurden ergens anders.” Ook de fragmenten uit die tijd laten zien dat de berichtgeving vaak over de voordelen van het gas gingen en over de vlammetjes en de lichtjes. Als het over de bevingen ging dan werd geschreven over de vallende pakjes spaghettimix.

“Je schreef er wel over, maar we kregen er geen greep op. We hebben dat echt met z’n allen niet gezien, dat mag je ons allemaal kwalijk nemen. Je mag van ons verwachten dat we wat eerder wakker waren geworden.” Johan gaf ook toe dat we ons; pers, belangenorganisaties en inwoners, hebben laten afschepen. Uit de zaal: “We brachten in de jaren negentig goede verhalen maar we behandelden het als incidenten en pakten onvoldoende de rode draad.”

De beelden uit 2013, waarin wat lacherig werd gedaan over de bevingen en er zelfs een wedstrijdje werd georganiseerd om met zware voorwerpen de grond te laten schudden, leiden nu tot ongemak en schaamtevolle reacties vanuit het panel en de zaal. Het panel verwoordt wat de hele zaal ook voelt: uitermate pijnlijk dit.

Ondanks dat bovengenoemd fragment opgenomen is na Huizinge was het volgens Goos (en ook de anderen) wel zo dat dit een keerpunt was. “De media gingen zelf meer onderzoek doen, reportages kregen een andere toon.”

Johan: “Het drong door dat een beving nog veel zwaarder zou kunnen zijn. Je zag ook dat de politiek in verwarring was. We spreken bestuurders daar ook op aan, dat ze meer voor hun mensen moesten opkomen. Aan de andere kant zaten we ook bij Atema (NAM) aan de keukentafel om hem het vuur aan de schenen te leggen.”

Reinalda: “Gelukkig had ik een hoofdredacteur die het belang ervan in zag. Op de Haagsche redactie was dat onvoldoende. Het hielp dat er mensen uit het Noorden op de redactie werkten. Er ontstond op een gegeven moment wat vermoeidheid over het onderwerp, totdat er weer een beving kwam.”

Lyanne Levi (DvhN en nu NRC) en Bas van Sluis (DvhN), winnaars van de Tegel voor hun verslaggeving over de gaswinningsenquête, begonnen te schrijven over het onderwerp toen het sentiment urgenter was geworden. Lyanne ziet het als het grootste onderwerp dat we hier hebben en wilde erin duiken. “Als het over jou gaat dan kan er nooit genoeg over bericht worden.

”Bas: “We hebben mensen in Groningen die echt alles willen weten maar je hebt ook mensen die zeggen alweer. Mensen in Meppel zitten er niet altijd op te wachten. We houden alles bij, maar hoeven het niet gelijk te gebruiken.”

Lyanne: “Landelijke media maken onvoldoende mensen vrij. Ook berichten journalisten vaak over onderwerpen die gerelateerd zijn aan wat mensen die je kent meemaken. Redacteuren wonen in Amsterdam maar zet dan wel iemand bij OP1 die er wel verstand van heeft om het te duiden en niet een landelijke verslaggever die amper bij de verhoren was.”

Uit de zaal kwam de vraag of er niet meer aandacht hadden moeten zijn in de berichtgeving over de rol van regionale en landelijke politici? Ook de scherpte van de landelijke media richting de landelijke bestuurders werd gemist. En tot slot hoe nu verder. Vanuit het panel en de zaal kwamen verschillende onderwerpen die gevolgd en waarover bericht moet worden: regionale politiek, rol van Raden, gaat de kraan echt dicht, wat gebeurt er met de opslaglocaties, wat gaat er precies gebeuren met de miljarden, hoe houden we Groningen op de agenda. En bovenal; aandacht houden voor de inwoners van het gebied. Niet alleen voor de grootse plannen.

Er werd nog stevig nagepraat aan de bar in de Newsroom.

Foto’s: Jan Buwalda