Juryrapport de NPS Reuringprijs 2017

De Noorder Pers Sociëteit Reuringprijs wordt jaarlijks uitgereikt aan iemand die in het afgelopen jaar voor reuring heeft gezorgd. De jury wil met de prijs de aandacht vestigen op de mensen achter het nieuws. Dat kunnen communicatieprofessionals of journalisten zijn, maar de Reuringprijs is geen persprijs. Iedereen die reuring veroorzaakt in de samenleving kan hem winnen. De Reuringprijs is wel een persoonlijke prijs. We reiken hem niet uit aan organisaties maar aan mensen. Natuurlijk krijgt daarmee indirect de organisatie waarbij de winnaar werkt een compliment. Ook dit jaar maakt de winnaar onderdeel uit van een groter geheel.

In dit geval werd de reuring aanvankelijk vooral onder de oppervlakte veroorzaakt. Ongelooflijk forse bovengrondse schade kwam daar na jaren bewegende grond bij. Maar hoe ga je daarmee om? Hoe ga je om met bedrijven en de staat die wel veel geld verdienen aan de winning van delfstoffen, maar moeilijk doen bij het afwikkelen van schade? Dat doe je in een land als het onze op de manier waarop de winnaar van dit jaar dat doet. Haar reactie op onrecht geeft al jaren reuring. En daarom is zij onze prijs meer dan waard.

Als ze spreekt, voel je de onderhuidse woede, maar altijd blijft ze redelijk, verstandig en rustig. Ze combineert op feilloze wijze haar zakelijke analyse van een intrieste situatie met haar talent om invoelend te blijven en te blijven luisteren.

In enkele maanden tijd werd ze hét gezicht van de aardbevingsgebied in Groningen. Als zij spreekt, luistert Humberto Tan. Luistert Eva Jinek of Jeroen Pauw. Als zij spreekt, is er reuring.

Ze was politicus, ís docent communicatie en marketing aan de Hanzehogeschool, maar bovenal zichzelf. Met de zorgen van een moeder van puberende dochters. Een vrouw die haar kinderen een veilig huis wil bieden, maar nu al tijden in een container bivakkeert, die ondertussen aan haar eigen woning bouwt, maar tegelijk aan haar eigen provincie.

Een Groningse persoonlijkheid die zakelijk, maar met ingehouden woede kond doet van wat ze beleeft, waardoor de bizarre misstanden in het aardbevingsgebied beklijven. Ook voor mensen in Zeeland, Noord-Holland of Limburg, mensen voor wie de aardbevingen een ver-van-mijn-bed-show zijn.

Onvermoeibaar beklimt ze de stellingen om de Groningse zaak, die inmiddels en mede dankzij haar inzet een nationale zaak is geworden, te bepleiten. Zo klom ze direct in de pen om een brief te schrijven aan CEO Marjan van Loon van Shell, toen eind januari bleek dat de oliemagnaat achter de schermen de aansprakelijkheid voor gevolgen uit rechtshandelingen van NAM had teruggetrokken.

Ze riep Van Loon in rustige, maar indringende bewoordingen op om Shell garant te laten staan voor het betalen van een eerlijk deel van de schade. ,,Neem uw verantwoordelijkheid, verschuil u niet achter anderen en maak de Koninklijke Shell weer tot een bedrijf waar Nederland trots op kan zijn!’’, zo besloot ze.

Een eerlijke behandeling van de aardbevingsslachtoffers kunnen we haar en Groningen niet geven. Laat daarom in dit geval de uitreiking van de Reuringprijs ook een signaal zijn. Een signaal aan de NAM, Shell en Exxon Mobil, aan de Staat der Nederlanden en de andere verantwoordelijken voor de ‘ramp in slow motion’, zoals ze het zelf al vaak omschreef.

We zijn onnoemelijk trots op deze derde winnaar van de Reuringprijs, die eigenlijk misschien wel te klein is voor haar. Toch krijgt ze hem. De Jeanne d’Arc van Bedum, het zo redelijke gezicht van de zo ongelijke strijd met de multinationals en onze eigen regering:

Annemarie Heite!